CCTV Nedir?
CCTV “Closed Circuit Television” baş harflerinden meydana gelmiştir. CCTV teriminin Türkçe karşılığı "Kapalı Devre TV İzleme Sistemi"dir.
Kullanım Alanlarına Göre CCTV Kameralar
Renkli Kameralar: Alışveriş merkezleri, mağazalar, marketler, döviz büroları gibi halka açık ve yoğunluğun fazla olduğu, ışık oranlarının da gözle görülebilir seviyede veya fazla olduğu mekanlarda kullanılır. Burada amaç kişiyi renk ve kıyafetlerine göre tespit etmek, ürün takibini ve reyonları renklerine göre ayırt edebilmektir. Bu nedenle halka açık yerlerde renkli sistemlerin kullanmalısında yarar vardır.
Gece & Gündüz Kameralar: İngilizcesi Day&Night olan kameralar ışık hassasiyetine göre renkli veya siyah&beyaz olarak çalışır. Gündüzleri renkli, hava kararmasından sonra ise (ışık seviyesinin belli bir lux değerinin altına düşmesinden sonra) siyah & beyaz konumuna geçen kameralardır. Hem iç hem diş mekan uygulamalarında çözümler getirir.
Kamera Çeşitleri
Dome Kameralar: Dome kameralar yarim bir fanus içinde lens ile (genel olarak 3,5 – 8mm varifocal lens bulunur.) montaja hazır haldedir. Montaj ayağı gerektirmeyen bu ürünler tavan montajına çok uygundur.
Pinhole Kameralar: Dome kameralara göre çok hassas cihazlardır. Pinhole lensli veya normal lensli olarak çeşitleri vardır. Gizli kameralar genelde bu kameralar ile yapılmaktadır.
Speed Dome Kameralar: Dome kamera gibi fanus içinde olan 3600 pan, 1800 tilt yapabilen cihazlardır. Yüksek hızda hareket eden bu kameralar alternatif oranlarda optik ve dijital zoom yapabilmektedirler. Bu kameraların kullanım yerlerine göre preset (yatay, dikey hareket ve zoom programlayarak) belli aralıklarda otomatik olarak gözlem yapılmasını sağlar. Bu tip kameralar giriş, çıkışların yoğun olduğu ortamlar ve geniş alanları rahatlıkla izleme imkanı verir.
Sabit Kameralar: Hem Renkli hem de Siyah&Beyaz olarak kullanılan bu kameralar kullanıcıların piyasada en çok gördükleri ve bildikleri ürünlerdir. Her mekan için teknik detaylara uygun ürün yelpazeleri vardır. Cihaz kasasının caydırıcı olması sebebiyle banka, döviz büroları vb. alanlarda tercih edilir. Ancak konfigürasyonun oluşması için kameranın yani sıra ortamın şartlarına uygun lens (Auto, Sabit, Manuel iris lens) artı kamera ayağı veya muhafazası gerekmektedir.
Network Kameralar (IP Kameralar): IP adını Internet Protocolun baş harflerinden almaktadır. Internetin standart ve bilgisayarların haberleşmesinde kullanılan protokoldür. Network kameralar doğrudan IP tabanlı ağlara bağlanıp, ağ üzerindeki uygulamalar ile entegre olabilmekte, uzak noktalara konulduğunda ağ veya internet üzerinden erişilebilmektedirler. Network üzerindeki tüm kayıt ortamları görüntü kayıtlarının kaydedilmesinde, saklanılmasında kullanılmaktadır. Çeşitli protokol ve sistemlere uyumlu olmasına dikkat edilmelidir.
Lens Tipleri
Gelişen teknoloji ve rekabet ortamının artması ile Manuel-İris, Sabit İris lensler üretici firmaların portföyünden kalkmıştır. Auto-İris, Varifokal (manual zoom) lensler hem uygulamada hem de üretimde tercih edilmektedir.
Lens seçimi yapılırken dikkat edilmesi en basit nokta mm değeridir. Lensin mm değeri ne kadar küçük seçilirse görüş açısı genişler uzaklık (derinlik) kaybeder (balıkgözü gibi görüntü olarak da düşünülebilinir). Bir lensin mm değeri ne kadar büyük seçilir ise görüş açısı (yatay mesafe) o kadar daralır ve uzaklık (derinlik) netleşir.
Manuel-İris Lensler: Manuel iri lenslerde ışık ayarı önemlidir. Bulunduğu yerde ışık yoğunluğu her zaman sabit kalmalıdır. Bu tip lenslerin kullanımı artık kalmamış olup yerini auto-iris veya varifokal lenslere bırakmıştır
Auto-İris Lensler: Işık ayarını kendisi otomatik olarak ayarlar. Kamera ile arasında bir bağlantı kablosu bulunur.
Sabit-İris Lensler: Işık ayarının değişmediği yerlerde kullanılır. Ayar yapılamaz. Sadece netlik ayarı yapılabilir. Ofis, depo vb. yerlerde kullanılır.
Varifocal Lensler: Bu lenslerin özelliği lens görüş açısının kurulum esnasında ayarlanabilir olmasıdır. Genelde 3,5 mm - 8.00 mm arası açıda piyasada kullanılır.
Seçiciler(Switcher)
CCTV sektöründe en ekonomik kamera/monitör arabirimidir. 4, 8, 12 kameranın bağlanabileceği değişik tip ve modellerde alternatifler mevcuttur. Kameraların hepsi sırayla monitöre yansıtılmaktadır. Üzerinde bulunan zaman ayarı ile her kameranın arasına zaman yerleştirilebilir. Video kayıt cihazları ile birlikte kullanılması tavsiye edilmez.
Bölücüler(Quads)
CCTV sektöründe en ekonomik 2. sistemidir. Ekranı dört eşit parçaya bölerek 4 adet kameranın ayni anda bir monitörden izlenmesine olanak tanır. İki sayfa quad (toplam 8 kamera gösterebilen) modeli de mevcuttur. Ancak bunda da ilk dört kamerayı gösterdikten sonra ikinci 4 kamerayı da kaç sn sonra görüntülenmesini isterseniz o zaman izleyebilirsiniz. Video kayıt cihazı ile birlikte kullanabilirsiniz.
Multiplexerlar
CCTV dünyasının en yaygın kullanılan Monitör-Kamera-VCR arabirimidir. Simplex, Duplex ve Triplex olmak üzere 3 alternatif mevcuttur. Ekranı 4-8-9-16 parçaya bölerek tüm kameraların hepsini birden izleme ve kaydetme olasılığı veren modelleri mevcuttur. Bu cihazın ayni zamanda Video Motion, Zaman-Tarih, Kamera ID, Zoom, Uzaktan Kumanda, PIP gibi genel ortak özellikleri bulunmaktadır. 2 Monitör çıkısı ile bir monitörden16´ya bölünmüş olarak, ikinci monitörden de istenilen herhangi bir kameranın takibatı yapılabilir.
Simplex multiplexer: Kullanılan modele göre ekranı 4-8-9-16´ya böler. Sadece monitördeki izlenen görüntüyü kaydedilmesini sağlar.
Duplex multiplexer: Kullanılan modele göre ekranı 4-8-9-16´ya böler. Multiplexer’a bağlanan bütün kameraların kaydedilmesini sağlar.
Triplex: Duplex multiplexer ile ayni özellikleri taşır. Farklı olarak spot (alarm) monitörden de kameraları 4-8-9-16´ya bölünmüş olarak izleyebilmek mümkündür. Böylece hem videoya kaydederken, hem ana monitörden izlerken, hem de spot (alarm) monitörden izlerken ekran istenilen moda bölünmüş olacaktır.
Matrix Switcher
Kamera sayısının 100den fazla olduğu orta ve 400 kamera gibi büyük ölçekli CCTV sistemlerde multiplexer cihazları ile sistemin kontrol edilmesi ve izlenmesi mümkün değildir. Kontrol ünitesi olarak multiplexer cihazlarına ilave olarak matrix switcher kontrol üniteleri kullanılır. Bu cihazlar modüler ve genişleyebilir yapıdadır. Binlerce kamerayı kontrol edebilerek yüzlerce monitörden izlenmesine olanak verir. Cihazlar mikroişlemci tabanlı olup birçok merkezden kamera seçimi izlenimi, hareketli kameraların kontrolü ve sistemin denetiminin istenen kişilere tanınabilen yetkilerde yapılabilmesi mümkündür. Multiplexer, matrix ve video kayıt cihazlarının yerine artık tek bir cihaz DVR Digital Video Recorder (Dijital Kayıt Cihazı) yer almaktadır.
Dijital Video Kayıt Cihazları
Gelişen ve kendini geliştiren bu sistemler sürekli yenilenmektedir. Dijital kayıt cihazı; multiplexer, kayıt cihazı ve matrix kontrol ünitelerinin yaptıkları işlerin birleştirilmiş ve ekonomik çözüm getirilmiş halidir.
Günümüzde kullanılan ve piyasa da bulunan çoğu DVR cihazları MPEG–4 formatında kayıt yapabilmektedir. DVR cihazları gerçek zamanlı kayıt ve izleme imkanı sunabilmektedir. DVR kayıt cihazları kaskad edilerek 1terabyteın üstünde hafıza imkanı ve bunları network sayesinde DVD-R kayıt edebilme imkanı sunabilmektedir. Dijital sistemin en büyük fayda ve çözümlerinden biri de kayıtların çok uzun süreli farklı ortamlarda saklanabilmesi, aktarabilmesini sağlamasıdır.
Dijital Görüntü Aktarım Kartları (Capture Kartlar)
Dijital Video Kayıt Cihazlarının PC tabanına uyarlanmış halidir. Kartlar bilgisayarın PCI slotuna takılır ve herhangi bir plug and play kart gibi tanıtılır.
Kamera Muhafazaları
Projelerde ve satın almada dikkat edilmeyen fakat uygulama ve kullanıcı için en önemli aksamlardan biri. Kamera muhafazası dış etkenlerden (su, nem, toz vs.) kamerayı muhafaza eder. Kamera muhafazasının alüminyum olması ve fan/ısıtıcı, termostat gibi devrelerinin olması oldukça önemlidir. IP65 standartlarında olması tercih edilmelidir. Kullanım yerine göre ex-proof kamera muhafazaları vardır.
Pan&Tilt
CCTV sistemlerinde sabit kameraların hareketli hale getirilmesi de mümkündür. Kameraların yatay ve dikeyde hareketinin sağlanması amacıyla Pan/Tilt motorları kullanılır. Bu sistem Speed Dome kameralı sistem kadar hızlı ve kullanıcı için çok seçenekli bir sistem değildir. Ayni zamanda hareketli kameralar, görüntülerin yaklaştırılıp uzaklaştırılabildiği Zoom lenslerle beraber kullanıldığında etkin bir alan kontrolü sağlanır. Motor mekanizmalarının seçiminde, mekanın iklim ve çevresel koşulları göz önünde bulundurulmalıdır.